Każdy audyt firmy ma na celu wykrycie nieprawidłowości, a w następstwie ich zasygnalizowanie i stopniową eliminację. Istnieje jednak szereg różnic między sposobem ich wykonywania oraz tym, komu powierzamy to zadanie. Podstawowa klasyfikacja, który generuje najwięcej rozróżnień to podział na audyt wewnętrzny oraz zewnętrzny. Rozbieżności zauważyć można w praktycznie każdym aspekcie: od częstotliwości przeprowadzania kontroli przez inne spojrzenie na badany podmiot. Jakie różnice można wyszczególnić między audytem zewnętrznym a wewnętrznym?
Cele audytu i wpływ na doskonalenie
Audyt wewnętrzny jest podstawowym narzędziem, które służy do weryfikacji i doskonalenia systemu organizacji i zarządzania. Jego celem jest kontrola wewnętrznych procedur i zdolności osiągania wyznaczonych celów. Przy audycie zewnętrznym wpływ na doskonalenie jest znikomy, a jego celem jest potwierdzenie faktu, że firma spełnia określone wymagania i kryteria (bezpieczeństwa, prawidłowości finansowej, itd.).
Systematyczność i obligatoryjność badań
Audyty wewnętrzne prowadzone są o wiele częściej niż zewnętrzne – w zależności od polityki firmy badania mogą być cykliczne lub wyrywkowe. Przedsiębiorstwo może również całkowicie zrezygnować z badań – co stanowi o ich nieobowiązkowym charakterze. W przypadku audytów zewnętrznych są one rzadkie i najczęściej obligatoryjne, jak np. wymóg poddania się badaniu sprawozdania finansowego narzucony przez Ustawodawcę.
Podmioty zainteresowane badaniem
Badania wewnętrzne odbywają się na polecenie kierownictwa i to tę stronę należy wymienić jako zainteresowany podmiot. W przypadku badania outsourcingowego występuje o wiele więcej zainteresowanych stron. Jedną z nich jest Klient – firma zlecająca badanie lub poddająca się obowiązkowej kontroli. Drugą jest instytucja certyfikująca – może to być zarówno prywatna, wyspecjalizowana firma, jak i organ państwowy. Trzecią stroną jest wspomniane wcześniej kierownictwo oraz pracownicy odpowiedzialni za dane zadania.
Zakres i głębokość badania
Audyt wewnętrzny z reguły jest dokładniejszy i o wiele bardziej kompleksowy – wynika to z faktu, że audytor doskonale zna organizację, którą bada. Analiza odbywa się na podstawie zdarzeń zarówno minionych, jak i obecnych. Audyt zewnętrzny z reguły jest o wiele węższy i wyspecjalizowany, ukierunkowany na konkretną branżę, np. audyt finansowy.
To tylko niektóre z różnic pomiędzy audytem wewnętrznym a zewnętrznym. Każde badanie jednak powinniśmy traktować jako szansę na rozwój i przygotowywać się do niego z najwyższą skrupulatnością. Tylko takie podejście da wymierne rezultaty, które wpłyną na rozwój przedsiębiorstwa i pracowników.